Η Ειρήνη Σαρίογλου στον Μελωδία 99.2
Συνεντεύξεις
Δευτέρα, 28 Ιουλίου 2025 - 19 λεπτά
10ο BEYOND BORDERS
ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟΥ
24 – 31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2025
Η Μνήμη υφαίνει το Μέλλον: Η 10η επετειακή έκδοση του φεστιβάλ είναι αφιερωμένη στο ελληνικό ντοκιμαντέρ
To Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, γίνεται φέτος 10 χρονών και το γιορτάζει στις 24-31 Αυγούστου 2025 με μια επετειακή έκδοση αφιερωμένη στην Ελλάδα και τις δημιουργικές της δυνάμεις.
Το φεστιβάλ εστιάζει στην πορεία του ελληνικού ντοκιμαντέρ, ενός κινηματογραφικού είδους που αναμετράται με την πραγματικότητα, την καταγράφει, τη σχολιάζει και την αναδιαμορφώνει, με τον πιο ευφάνταστο και άμεσο τρόπο. Στο Καστελλόριζο, αυτόν τον τόπο-σύμβολο της ιστορικής μνήμης και της πολιτισμικής συνάντησης, η τέχνη της αφήγησης συνεχίζει ακούραστα το ταξίδι της. Το Beyond Borders επιμένει – σε έναν κόσμο που μοιάζει να συρρικνώνεται – να διευρύνει ορίζοντες. Μέσα από τις ταινίες του, αναζητά την πιο απλή και συνάμα πιο απαιτητική αποστολή: την ανακάλυψη της ανθρωπιάς, όπου κι αν αυτή κατοικεί και απ’ όπου και αν προέρχεται.
Στρατηγικός Εταίρος του Beyond Borders είναι η ΔΕΗ, η κορυφαία εταιρεία ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη που στηρίζει ενεργά τις τέχνες και τον πολιτισμό. Ως αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της χώρας, η ΔΕΗ ενισχύει τον διάλογο με τον πολιτισμό και την τέχνη, υποστηρίζοντας όλους και όσα μας οδηγούν στο μέλλον, ένα μέλλον καλύτερο για όλους, όπου τον πρώτο λόγο έχει ο πολιτισμός.
Η οπτική ταυτότητα του φεστιβάλ, σχεδιασμένη από το δημιουργικό γραφείο Polkadot Design, αντλεί έμπνευση από την υφαντική τέχνη – μια τέχνη που συμβολίζει τη μνήμη, την αφήγηση και τη συνέχεια. Όπως οι γυναίκες-υφάντρες του 1905, πρωταγωνίστριες της πρώτης κινηματογραφικής καταγραφής που σημειώθηκε στα Βαλκάνια, ύφαιναν το παρόν τους μέσα από την τέχνη, έτσι και οι σύγχρονοι ντοκιμαντερίστες υφαίνουν με εικόνες και ήχο ένα πολύπτυχο της δικής μας πραγματικότητας. Το ελληνικό ντοκιμαντέρ γίνεται έτσι ένας κινηματογραφικός αργαλειός, όπου το παρελθόν και το παρόν δένουν σφιχτά, δημιουργώντας έναν αφηγηματικό καμβά που εκτείνεται στο μέλλον.
Όπως δηλώνει η Ειρήνη Σαρίογλου, καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ: «Το Beyond Borders γιορτάζει φέτος δέκα χρόνια γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν, την παράδοση με την καινοτομία, την τοπικότητα με την οικουμενικότητα. Τιμά την Ελλάδα, έναν τόπο όπου η Ιστορία και ο Πολιτισμός συνυφαίνονται αδιάκοπα, όπως οι κλωστές σε έναν αρχέγονο αργαλειό. Τιμά επίσης την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία λόγου και έκφρασης, δίνοντας χώρο, σε δεκάδες ταινίες και τους δημιουργούς τους, να ακουστούν και να ταρακουνήσουν τις βεβαιότητές μας».
Το Φεστιβάλ έλαβε φέτος αριθμό-ρεκόρ 907 ταινιών από 92 χώρες (600 ταινίες μεσαίου και μεγάλου μήκους και 307 μικρού μήκους). Από τις 42 ταινίες που προκρίθηκαν να διαγωνιστούν στο φεστιβάλ, οι 35 προβάλλονται σε ελληνική, διεθνή και παγκόσμια πρεμιέρα, ενώ πολλές από αυτές έχουν ταξιδέψει στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου όπως οι Κάννες, το Βερολίνο, η Βενετία, το Λοκάρνο, το Κάρλοβι Βάρι, το Άμστερνταμ (IDFA), η Κοπεγχάγη (CPX DOX), κ.ά Φορέας διοργάνωσης είναι το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ) σε συνεργασία με την Ecrans des Mondes (Παρίσι), ενώ πολύτιμη είναι η συνδρομή φορέων παγκόσμιου βεληνεκούς (ZDF, ARTE, BBC, RAI TV, Movies that Matter, IDF Prague, PHOENIX, FIPRESCI, Ecrans des Mondes κ.ά.).
Το Beyond Borders θα φιλοξενήσει και φέτος 3 διαφορετικές σκηνές προβολών: Το Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους (ανάμεσά τους 4 ελληνικές παραγωγές) και το μicro Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 24 ταινίες τεκμηρίωσης μικρού μήκους (ανάμεσα τους 3 ελληνικές παραγωγές), ενώ ως τρίτη σκηνή προβολών – εκτός διαγωνιστικού προγράμματος – θα υπάρχει η σκηνή του Πανοράματος, στην οποία θα φιλοξενούνται καθημερινά κινηματογραφικά αφιερώματα και ταινίες με δυνατό αποτύπωμα. Κεντρικός άξονας του φετινού Πανοράματος είναι το αφιέρωμα στο ελληνικό ντοκιμαντέρ, με την προβολή οκτώ επιλεγμένων έργων: ταινιών και τηλεοπτικών επεισοδίων ντοκιμαντέρ από καταξιωμένους δημιουργούς, αλλά και από νέες, πολλά υποσχόμενες φωνές του χώρου. Ένα πολυφωνικό μωσαϊκό της ελληνικής παραγωγής ταινιών τεκμηρίωσης, που αποτυπώνει την εξέλιξη, την τόλμη και τη δημιουργική ανανέωση του είδους.
Στα δύο διαγωνιστικά τμήματα απονέμονται συνολικά 10 βραβεία:
Το Χρυσό (Grand Prix) Στεφάνι της Μεγίστης (7.500 ευρώ) και τo Αργυρό και Χάλκινο Στεφάνι της Μεγίστης (3.000 και 2.000 ευρώ αντίστοιχα) με τη χορηγία της ΕΡΤ, για την καλύτερη ταινία που πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με οποιαδήποτε μορφή και τρόπο. Το Βραβείο ΕΚΚΟΜΕΔ, χορηγία του ΕΚΚΟΜΕΔ – Creative Greece για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη. Το Βραβείο “Οδυσσέας”, με την πρωτοβουλία και υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη της διασποράς. Το Βραβείο #ThisisEU (χορηγία της ΕΡΤ) της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για το ντοκιμαντέρ που προωθεί καλύτερα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες και το Βραβείο FIPRESCI (χορηγία της ΕΡΤ) για την καλύτερη ταινία που επιλέγεται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου. Ο Χρυσός, Αργυρός και Χάλκινος Φοίνικας (1.250, 1.000 και 750 ευρώ αντίστοιχα) με την υποστήριξη του ZDF/Phoenix TV για την καλύτερη μικρού μήκους ταινία τεκμηρίωσης από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη. Οι διακριθείσες ταινίες του μicro θα προβάλλονται στo Phoenix – ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά δίκτυα ντοκιμαντέρ.
Το Στεφάνι Μεγίστης,που απονέμεται κάθε χρόνο στις καλύτερες ταινίες του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος του Beyond Borders Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, αποτελεί πιστή και χειροποίητη ρέπλικα πουβρέθηκε σε αρχαίο τάφο (θήκη) το 1913 και χρονολογείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ.
Την Κριτική Επιτροπή του Διαγωνιστικού Τμήματος μicro συγκροτούν προσωπικότητες από το χώρο της δημοσιογραφίας, της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου, με Πρόεδρο την Michaela Kolster, δημοσιογράφο και διευθύντρια προγράμματος του ZDF/PHOENIX. Συμμετέχουν επίσης ο Bruce Clark, συγγραφέας και αρθρογράφος με μακρά θητεία στον διεθνή Τύπο, o Άλεξ Σάκαλης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο Gilles Perrin, καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας και κινηματογράφου, καθώς και ο Βασίλης Λουλές, σκηνοθέτης με σημαντικό έργο στο χώρο του ντοκιμαντέρ και της μυθοπλασίας.
Στην Επιτροπή FIPRESCI συμμετέχουν οι κριτικοί κινηματογράφου Jan Storø, Έλλη Μαστόρου και Νικόλαος Αλέτρας.
Στην Τελετή Έναρξης του φεστιβάλ θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Johatsu – Αυτοί που έγιναν καπνός των Andreas Hartmann και Arata Mori (Γερμανία, Ιαπωνία 2024) για τους ανθρώπους στην Ιαπωνία που εξαφανίζονται από προσώπου γης χωρίς να αφήνουν ίχνος με τη βοήθεια των επονομαζόμενων εταιρειών «νυχτερινής μεταφοράς», οι οποίες διευκολύνουν τους ανθρώπους να χαθούν από την παρούσα ζωή τους. Γνωστοί ως «Johatsu» ή «αυτοί που γίνονται καπνός», αυτοί οι άνθρωποι αφήνουν τα πάντα πίσω τους προκειμένου να ξεκινήσουν μια νέα ζωή κάπου αλλού.
Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με τη μουσική ανθολογία Από τη Μνήμη στο Παρόν, με τονΤάσο Γιαννούση, τη Χρυσή Παπαγιαννούλη και τον Νίκο Πλιό να παρουσιάζουν αξέχαστες δημιουργίες των σπουδαιότερων Ελλήνων συνθετών: Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Μάνου Λοΐζου, Σταύρου Κουγιουμτζή, Βασίλη Τσιτσάνη, Μάρκου Βαμβακάρη κ.ά.
Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και των συνεργειών με διεθνείς φορείς πολιτισμού και έρευνας, η 10η έκδοση του Φεστιβάλ θα φιλοξενήσει εκπροσώπους από ένα τιμώμενο ΜΜΕ, ένα τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα και ένα τιμώμενο κινηματογραφικό φεστιβάλ: Τιμώμενη Χώρα είναι η Ελλάδα, Τιμώμενο ΜΜΕ θα είναι φέτος η εφημερίδα Καθημερινή, που μεταξύ άλλων θα προβάλλει στην ιστοσελίδα της επιλεγμένες ελληνικές ταινίες που διαγωνίζονται στο φεστιβάλ, καθώς και ο ιταλικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός RAΙ. Τιμώμενο φεστιβάλ θα είναι το GrecDoc Φεστιβάλ ελληνικού ντοκιμαντέρ στο Παρίσι, ενώ Τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα η École Alsacienne (Παρίσι).
Συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά η πετυχημένη πρωτοβουλία του Beyond Borders, το Co-Production Forum «Συναντώντας τον επόμενο συμπαραγωγό σας στο Καστελλόριζο»: Δεκαπέντε Ομότιμοι Κινηματογραφιστές – δημιουργοί, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, παραγωγοί και εκτελεστικοί παραγωγοί – θα παρουσιάσουν τα έργα τους, θα μοιραστούν τις εμπειρίες τους από ολοκληρωμένες ταινίες και θα υποστηρίξουν με την τεχνογνωσία τους μέσω δια ζώσης και διαδικτυακών συναντήσεων τουλάχιστον ένα σχέδιο ντοκιμαντέρ στην κατεύθυνση της συμπαραγωγής. Ο θεσμός έχει ήδη αποδώσει καρπούς ενώ, δεδομένης της εστίασης του φεστιβάλ στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τη Μικρά Ασία, μέχρι το Ιράν, ενθαρρύνονται τα έργα που αφορούν αυτή την υπο-εκπροσωπούμενη περιοχή.
Φέτος, συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη δημιουργία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) και την Παρασκευή 29 Αυγούστου θα διεξαχθεί η δράση Critics’ Corner, κατά την οποία τα τρία μέλη της FIPRESCI θα συνομιλήσουν με τους επαγγελματίες και με το κοινό για τις ταινίες που προβλήθηκαν στα διαγωνιστικά τμήματα του Φεστιβάλ.
Όπως κάθε χρόνο, θα πραγματοποιηθούν Masterclasses με διακεκριμένους δημιουργούς από το χώρο του ντοκιμαντέρ: Η Claudia Bucher, επικεφαλής του Τομέα Thema στο ARTE, θα παρουσιάσει τη δομή του φορέα ως έναν σημαντικό οδηγό για δημιουργούς που επιθυμούν να κατανοήσουν πώς το έργο τους μπορεί να ενταχθεί στο κανάλι, ενώ η Silvia De Felice από τη Rai Documentari θα πλοηγήσει τους συμμετέχοντες στο πώς να προσεγγίσουν τη RAI και να βρουν μία θέση για τα ντοκιμαντέρ τους στο ιταλικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο. Masterclass θα δώσει και ο Άγγελος Κοβότσος, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, που θα παρουσιάσει το προφίλ της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ,καθώς και οGilles Perrin, καθηγητής λογοτεχνίας και κινηματογράφου στηνÉcoleAlsacienne, ο οποίος θα μοιραστεί την εμπειρία και το όραμά του για τη διδασκαλία του κινηματογράφου σε μαθητές λυκείου.
Επίσης στο πλαίσιο της ενότητας Πανόραμα, το φεστιβάλ παρουσιάζει το Σάββατο 30 Αυγούστου μια ειδική συνάντηση με τίτλο Το Μέλλον του Ντοκιμαντέρ, αφιερωμένη στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο της δημιουργίας ντοκιμαντέρ. Θα προβληθεί η πολυβραβευμένη ταινία του Jobst Knigge, Ending wars and making peace και μετά την προβολή ο σκηνοθέτης θα αναλύσει τη δημιουργική διαδικασία της ταινίας και τις επιρροές του, τις καλλιτεχνικές επιλογές που έκανε και τις καινοτόμες τεχνικές που υιοθέτησε, ώστε να διευρύνει τα όρια του είδους. Ο σκηνοθέτης θα πλαισιωθεί από ένα πάνελ σκηνοθετών, ακαδημαϊκών, παραγωγών και decision-makers, που θα προσφέρουν τη δική τους ματιά πάνω στις παρούσες και μελλοντικές κατευθύνσεις του ντοκιμαντέρ. Από την καλλιτεχνική εξέλιξη έως τα οικοσυστήματα παραγωγής και την ανταπόκριση του κοινού, το πάνελ αυτό θα ανοίξει έναν ζωντανό διάλογο για τις τάσεις, τις προκλήσεις και τις δυνατότητες που διαμορφώνουν το ντοκιμαντέρ του αύριο.
Για πρώτη φορά φέτος, το Φεστιβάλ παρουσιάζει τη νέα του πρωτοβουλία, Beyond Borders Podcast Series.
Διακεκριμένες προσωπικότητες και κορυφαίοι επαγγελματίες της παγκόσμιας οπτικοακουστικής βιομηχανίας, προσκεκλημένοι του Φεστιβάλ, παραχωρούν αποκλειστικές συνεντεύξεις κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Οι συζητήσεις αυτές θα είναι διαθέσιμες δωρεάν στο κοινό, μέσα από τις επίσημες διαδικτυακές πλατφόρμες του Beyond Borders, προσφέροντας ένα πολύτιμο αρχείο γνώσης, έμπνευσης και διαλόγου για τους φίλους του ντοκιμαντέρ και όχι μόνο.
Αναπόσπαστο τμήμα του Φεστιβάλ είναι και το διήμερο Audiovisual Pitching Lab, όπου παρουσιάζονται διαδικτυακά 12 projects απ’ όλον τον κόσμο που συζητώνται με κορυφαίους επαγγελματίες από το χώρο της κινηματογραφικής βιομηχανίας, οι οποίοι συμβάλουν έτσι καθοριστικά στη διαμόρφωση και στην υλοποίηση του μελλοντικού κινηματογραφικού γίγνεσθαι. Επικεφαλής Συντονισμού (Head Moderator) είναι και φέτος η Claudia Schreiner (Documentary Campus Masterschool, Γερμανία) και την Κριτική Επιτροπή για την επιλογή των υποψηφίων projects αποτελούν οι φοιτήτριες και φοιτητές από το συνεργαζόμενο δίκτυο κινηματογραφικών σχ&
Εγγραφή στο podcast
